بارون
بارون یک منطقه مسکونی در ایران است که در دهستان قلعه دره سی واقع شدهاست.براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال 1395، بارون 230نفر جمعیت دارد. کلیسای مریم مقدس یا سور سور که به نام «کلیسای زور زور» نیز معروف است در کنار سد بارون در 20کیلومتری ماکو در روستایی به نام بارون و 12کیلومتری شمال غرب قره کلیسا قرار دارد. این بنا دارای اهمیت فرهنگی و تاریخی است. این کلیسای صلیبی شکل است که بیشتر به یک نمازخانه کوچک شبیهاست . در سالهای 1315تا 1324میلادی در این مکان کلیسا و دیر مریم مقدس به وسیله اسقف بسداچی زاکاریا ساخته شده است. این بنا با سنگهای تراشیده شده در حجمهای مختلف ساخته شده است. نمای کلیسا بسیار ساده است و فقط در اطراف پنجرهها و نورگیریها با ستونهای کاذبی که به قوسی جناغی منتهی میشوند تزیین شده است. در گذشته این کلیسا تحت نظر هوانس یرز نقاش معروف به زورزورتسی بود به همین دلیل به کلیسای “زورزور” معروف است. سنگهای این بنا طوری تراشیده شده که هر دو سنگ به صورت چفت و بست به یکدیگر متصل شدهاند. این کلیسا در فهرست آثار ملی ایران و فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد. به دلیل احیای زمینهای دشت ماکو کلیسا نیاز به جابجایی داشت سازمان میراث فرهنگی با هماهنگی با خلیفهگری ارمنیان آذربایجان و وزارت تصمیم گرفتند کلیسای را به مکانی امن منتقل سازد. انتقال کلیسای 25روز طول کشید و با رعایت نکاتی علمی، سنگ به سنگ، در لایههای دیوار چینی شمارهگذاری و پیاده کردند و به محل دیگر بر روی یک برآمدگی صخرهای که در حدود 110متر مرتفعتر از محل اولیه کلیسا در 600متری آن بود انتقال دادند. در اواخر آبان ماه 1367کار انتقال و بازسازی کلیسا در محل جدید به شیوهای خوب به پایان رسید. پس از پایان عملیات جابهجایی، لوح سنگی که تهیه شده بود بر دیوار کلیسا نصب شد. پلان کلیسا هم از داخل و هم از خارج صلیبی شکل بوده و دارای گنبدی 16ضلعی با 4 نورگیر است. به غیر از نورگیرهای ساق گنبد4 نورگیر در4دیوار بنا شده و تنها ورودی کلیسا از سمت غربی آن است. مصالح بکار رفته در کلیسا سنگ خوش تراش و ملاط است. روستای بارون هم به طور مجزا در فهرست یونسکو جای دارد. سد بارون در 12کیلومتری جنوب شهرستان ماکو، بر روی رودخانه زنگمار در نزدیکی روستای بارون احداث شده است. رودخانه زنگمار، که سد مخزنی ماکو بر روی آن احداث شده است از کوههای مرزی ایران و ترکیه سرچشمه می گیرد و نهایتا در شهرستان پلدشت به رودخانه ارس می پیوندد. وجود دشت حاصلخیز پلدشت در پائین دست سد بارون، این امکان را بوجود آورده تا بهره برداری از آب سد بالغ بر 15هزار هکتار از این اراضی از آب کشاورزی مطمئن بهره مند گردد. سد بارون یکی از بزرگترین سدهای شهرستان ماکو میباشد که دارای مناظرزیبا و همچنین دریاچه بزرگی است و برای ماهیگیری نیز مناسب است. سد بارون با توجه به اینکه در کنار کلیسای زور زور قرار گرفته مورد توجه بسیاری از گردشگران این منطقه است.