این شهر یکی از تاریخی‌ترین شهرهای شرق ایران و خراسان بزرگ به‌شمار می‌آید. نام باستانی نیشابور (یا همان نیو شاپور به معنی شاهپور پهلوان) و نام قدیم استان‌های خراسان فعلی یا ربع نیشابور بوده است؛ این ناحیه، در متون پهلوی، با دریاچه سوور که آذربرزین مهر (آتشکده) در کنار آن قرار داشته، پیوند خورده است ابرشهر، یکی از ساتراپ‌های ایران در دوران پیش از اسلام بوده و فرمانروا یا مرزبان این ساتراپی، لقب اختصاصی کنارنگ را داشته باقی‌مانده‌های ابرشهر و یا همان نیشابور کهن که توسط حملات مغول و زلزله‌های پیاپی تخریب شد، در حاشیه جنوبی شهر کنونی قرار دارد.