بیده
روستای بیده واقع در شهرستان میبد در سه کیلومتری جنوب غربی میبد و 53 کیلومتری یزد واقعشده است. روستای بیده از شمال به روستای مهرجرد، از غرب به روستای ایستگاه میبد و از شمال شرق به شهر میبد منتهی میشود. این روستا با ارتفاع 1100 متر از سطح دریا دارای اقلیمی گرم و خشک است. ابنیه باقیمانده در روستای بیده پیشینه تاریخی طولانی دارند. ازجمله این آثار میتوان آسیاب آبی، برج صاحبالزمان، آرامگاه سید ابوالقاسم و خانه برونی نام برد. مردم روستا گویش یزدی سخن دارند و اغلب مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری میباشند. 1156 نفر جمعیت روستا بر اساس نتایج سرشماری سال 1375 در سال 1385 به 1427 نفر افزایشیافته است. شغل اغلب مردم روستای بیده، زراعت، باغداری و دامداری است. تعدادی نیز، در امور خدمات و تولید صنایعدستی مشغولاند. محصولات عمده زراعی این روستا گندم و جو است. باغداری نیز در روستای بیده رایج است و انار و پسته از محصولات این ده است. انواع لبنیات مرغوب نیز در روستا تولید میشود. روستای بیده با بافت مسکونی متمرکز در محدوده بیابانی و در میان تپهماهورها قرارگرفته است. اغلب خانههای آن، یک طبقه با سقف مسطح و پنجرههای کوچک هستند. برخی از خانهها، دارای سقفهای گنبدی هستند. مصالح عمده بهکاررفته در ساخت خانهها خشت، گل، آجر و آهن است. کوچههای روستا، تنگ و باریک، است. معماری روستا، از طبیعت کویری منطقه تأثیر گرفته است. تپههای شنی اطراف روستا، منظره زیبایی ایجاد کرده است. بافت قدیمی روستا و خانههای قدیمی آن با سقفهای گنبدی از خشت و گل و سنت معماری خانههای کویری در نوع خود بسیار زیبا میباشند. آسیاب آبی بیده از خشت و گل بناشده است. بخش اعظم این آسیاب قدیمی، بهتدریج تخریبشده است. برج و چاه صاحبالزمان، بر روی تپ? بلندی بهصورت چهارضلعی و گنبد دار واقع است. اطراف این برج مملو از درختان انبوه است. آرامـگاه امامزاده سـید ابوالقاسم، از اماکن مذهبی روستا دارای حجره و گنبد است. مصالح بکار رفته در این آرامگاه آجر، سیمان، خشت و گل است. مسجد زیروگ آجری با نورگیرهای گنبدی شکلی است که در سقف آن نورگیر ایجادشده است. سقف مسجد بسیار کوتاه و فضای داخلی آن، حجره مانند است. سقف خانه نورگیر، تزیینات و مقرنسکاری بسیار زیبایی دارد. در بعضی بخشهای خانه روی دیوارها، نقوش کاشیکاری شده به رنگ آبی فیروزهای دیده میشود. نخل گردانی از مراسم ویژه این روستا در ایام محرم است. مردم این روستا، در مراسم عروسی و محافل خانوادگی آهنگها و ترانههای محلی میخوانند. اغلب مردم روستای بیده، پوشاک رایج شهری استفاده میکنند. لباس مردان عموماً کت، شلوار، جلیقه، پیراهن، کلاه و کفش است. پوشش زنان نیز اغلب چادر، روسری، مانتو، شلوار، پیراهن و سایر پوششهای زنانه است. مهمترین سوغات این روستا انار و پسته است. قالیبافی، اصلیترین صنعت دستی مردم این روستاست که اغلب توسط زنان انجام میگیرد. انواع آشها، خورشتها، اشکنه و شولی از غذاهای محلی این روستا هستند. همچنین، انواع شیرینیهای محلی و خانگی نیز در روستا تهیه میشود. مسیر دسترسی به روستای بیده از طریق شهرهای میبد و اردکان با جادهای مناسب میسر است. این روستا ازنظر آب و هوایی در منطقه گرم و خشک قرار دارد و تنها در فصلهای پاییز و بهار شرایط مساعد آب و هوایی برای سفر را دارد.