اگر ساکن جنوب کشور یا مسافر شوش هستید، دهکده قدیمی «خماط» را از دست ندهید؛ جایی که در آن آرامگاه بزرگ دانیال نبی قرار دارد. نام خماط از واژه ای عربی می آید. دهخدا آن را «بریان کننده گوشت» معنی کرده و بیشتر ساکنان آن عرب زبان هستند. از معنای نام این روستا می توانید بدانید که چه جای گرم و سوزانی است! خماط 20کیلومتر از سمت جنوب با اندیمشک و 40کیلومتر از شوش فاصله دارد، آن هم از سمت شمال. شاید نام این روستا برای خیلی ها ناآشنا باشد، اما آثار تاریخی اینجا بسیار شهره اند؛ در نزدیکی روستای خماط، آثار تاریخی متعددی وجود دارد که یکی از آنها «معبد زیگورات چغازنبیل» است. این معبد که درست در کنار روستا خودنمایی می کند، 1300سال قبل از میلاد مسیح بنا شده است. مورخان، آن را به دوره عیلامیان منسوب کرده اند و چنانچه نقل شده، یک پادشاه عیلامی به نام «ونتاش گال» دستور ساخت آن را داده است. نمای خارجی معبد از جنس کاشی و آجرهای لعابدار به رنگ های آبی، سبز و زرین فام است. این بنا در 7طبقه ساخته شده و انگار این عدد 7 در آن ایام نیز قداست داشته است. البته شاید! سرزمین اسطوره ای «خماط» که مکان زایش فرهنگ و تمدن بوده، به غیر از میراث باستانی، جاذبه های معنوی زیادی برای مسافران دارد؛ موسیقی محلی عربی یکی از آنهاست. موسیقی به طور شگفت انگیزی در میان مردم خماط رواج دارد، به ویژه در جشن ها. گذرتان اگر به خماط افتاد، سری هم به مناطق حفاظت شده دز و کرخه بزنید و چشم انداز مزارع نیشکر هفت تپه در میان آب و پوشش گیاهی متنوع این منطقه را نیز ببینید. خماط، جایی است که در آن، نیشکر در کنار درختان اوکالیپتوس روییده و درخت کُنار و زبان گنجشک هم این روستا را زینت داده اند. روستای زیبای گردشگری خماط در 30کیلومتری شهر شوش و چند کیلومتری نخستین اثر ثبت جهانی ایران “زیگورات، چغازنبیل‌” قرار دارد. این روستا در اردیبهشت ماه سال 1392به عنوان روستای هدف گردشگری معرفی شد. روستای خماط در حدود 600نفر جمعیت دارد،این روستا از طوایف بزرگ عرب، بدوی و بهادری تشکیل شده است. در حدود صدسال پیش یکی از شیخ‌های بزرگ عرب خوزستان به نام خماط، این مکان را که دارای زمین‌های بسیار خوبی برای کشاورزی و پرورش گوسفند، گاو، گامیش و شتر بود، برای اسکان خاندانش انتخاب کرد، جدای از این زمین‌های سرسبز و دشت‌های وسیع در نزدیکی این منطقه رودخانه پرآب دز قرار داشت که باعث شد تا شیخ خماط بر سکونت در این مکان راسخ‌تر شود حرفه ی اهالی روستا شگفت‌آور است که کار اصلی مردم روستای خماط پرورش شتر است که از سالیان بسیار دور در میان مردم این منطقه رایج داشته است. البته در کنار پرورش شتر و گاومیش با تولیدات محصولات لبنی از شیر گاومیش‌ها هزینه‌های خود و خانواده‌هایشان را تامین می‌کنند. غذاهای محلی روستا این روستا همانند سایر نقاط عرب نشین از تنوع غذایی خاصی برخوردار است‌. از غذاهای محلی که زنان این منطقه پخت می‌کنند می توان به، امفطح، دهن حر، دبس، افتر، حمیس، آش‌توله، خورشت بامیه و خوراک ماهی اشاره کرد. بازیهای محلی مانند هر دیاری مردم این روستا در اوقات بیکاری و در جشن‌ها بازی‌های محلی را اجرا می‌کنند که باعث هیجان، نشاط و همبستگی بیشتر بین آن اهالی می‌شود. از بازهای محلی رایج این روستا می توان به بازی های حوله، توتون، امحچیم و اسب دوانی(لززخیل) اشاره کرد. سوغاتی روستای خماط با گردش در کوچه پس کوچه‌های خماط می‌توانید برای دوستان و آشنایان دست بافت‌های زنانه و دختران هنرمند این دیار را به سوغات ببرید. صنایع‌دستی معروف به حصیر‌بافی و کپو‌بافی از جمله این سوغاتی‌ها هستند که بانوان و دختران خانواده با دست‌های خود، کپو و حصیر را از برگ سفید و سبز درختان نخل، چه زیبا می بافند. هر دوهنر این زنان در لیست آثار ملی به ثبت رسیده است. علاوه بر آن می‌توانید نان محلی، کنجد و لبنیات خوشمزه این روستا را به شهرتان سوغات ببرید. آداب و رسوم قدیم اهالی روستای خماط از آداب و رسوم کهن که از گذشته مورد توجه اعراب بوده و مردم روستای خماط هم به آن پایبند هستند، رسم قهوه خوری است.