روستای «ماخونیک» یکی از روستاهای شگفت‌انگیز جهان است و به لحاظ شهرت آن به شهر لی‌لی‌پوت‌ها، جذابیت‌های حیرت‌انگیزی دارد. از روستای ماخونیک تا افغانستان نیم ساعت فاصله وجود دارد و مردم ماخونیک اصالتاً افغانستانی هستند که در چند قرن پیش از افغانستان کوچ کرده‌اند و ماخونیک را جهت زندگی برگزیده‌اند. ماخونیک روستایی است که در کوه‌هایی بدون علف در ناحیه‌ای دور از دسترس و جایی که می شود قرن‌ها بدون دیده شدن زندگی کرد و از نظر ها ناپدید ماند، محصور شده است. یکی از عمده نشانه‌های فرهنگی روستای ماخونیک، مسکن است که در نوع خود جالب و قابل توجه است، چراکه بافت مسکونی روستا در دامنه‌ی تپه و خانه‌ها به طور فشرده به هم و در گودی زمین ساخته شده اند. کف خانه‌ها حدود یک متر از سطح زمین پایین تر است و دارای یک درب کوتاه از تنه‌ی درختان است. باید برای رفتن به داخل خانه دولا شده و به زحمت وارد خانه شد و اغلب یکی دو پله، درگاهی را به کف خانه متصل می‌کند. ماخونیک به سرزمین لی‌لی‌پوت‌های ایران شهرت دارد زیرا سبک زندگی مردمش، معماری خانه‌ها، آداب و رسوم و باورهای عجیب و غریب و انزوای چندصد ساله اش آن را به یکی از هفت روستای شگفت انگیز جهان مبدل کرده است. در روستای ماخونیک مردم تا 30 تا 40 سال پیش به ابتدایی‌ترین شکل ممکن و به دور از کوچک‌ترین تکنولوژی و با اعتقادات بسیار عجیب خود زندگی می‌کردند. شگفتیهای رسوم مردم ماخونیک: مردم ماخونیک تا 50 سال پیش، چای نمی نوشیدند، شکار نمی کردند و اصلاً گوشت هم نمی خوردند و هنوز سیگار نمی کشند. مردم ماخونیک این قبیل کارها را گناه می دانستند، ورود تلویزیون به این روستا به معنای ورود شیطان بود و اهالی تا چند سال پیش به تلویزیون می گفتند شیطان. آنها هرگز اجازه نمی دادند کودکان پای صفحه تلویزیون بنشینند و جادو شوند. از آثار تاریخی ماخونیک: می توان به سنگ سیاه (سنگ نگاره) ماخونیک، بنای برج و قلعه، برج گل انجیر، منزل سرگردونی، نادر مرده اشاره کرد.