آرامگاه پوریا ولی
پهلوان محمود خوارزمی متخلص به قتّالی، مشهور به پوریای ولی، یکی از نامدارترین و محبوبترین پهلوانان تاریخ ایران است. او اهل سرزمین خوارزم بود و در ورزشهای زورخانهای و پهلوانی مهارت زیادی داشته است بهطوری که کسی حریف او نبود و در سرزمینهای اسلامی سفر میکرد و با رقیبان گوناگون کُشتی میگرفت. او در سادهزیستی، دستگیری از مستمندان و ستمدیدگان، و چشم بستن بر زرق و برق دنیای فانی، به معرفتی ناب رسیده بودهاست.
او در بحبوحه لشکرکشی هلاکو خان به ایران و تاسیس حکومت ایلخانان و سقوط دولت اسماعیلیان و عباسیان، در خوارزم متولد شد. پدر و مادر او از اهالی گرگانج بودند که به خیوه مهاجرت میکنند و پوریا در همان شهر به دنیا میآید. او اوایل زندگی خود را به کشتی گیری و تعلیم کشتی به جوانان میگذراند و از نامدارترین کشتی گیران دوران خود میشود. اما در اواخر عمر خود، به عرفان متمایل میشود و در زمره عارفان و اقطاب درمیآید و احتمالا از همین رو، لقب ولی را هم بدست میآورد. او در سال ٧٠٣ اثر بزرگ خود، کنزالحقایق، را تألیف میکند و پس از آن در سال ٧٢٢ درمیگذرد و در خیوه دفن میشود.