روستای خوجین (فیین ) در حومه شهر هروآباد خلخال واقع شده است که از شمال به اراضی اندبیل و خانقاه سادات ، از جنوب به طولاش و خانقاه بفراجرد ، از مشرق به ملک طولاش و مجره ،و از مغرب به بلیل و زاویه سادات متصل است . مساحت روستای خوجین 7 کیلومتر مربع و تعداد جمعیت بر اساس اخرین سر شماری سال 1385 - بیشتر از 4000 نفر میباشد . آب و هوای خوجین به علت کوهستانی بودن منطقه دارای زمستانهای خیلی سرد بین 20 الی 5 درجه زیر صفر و تابستانهای ملایم و فرحبخش و مهمانپذیر میباشد و به همین جهت بهار و تابستان همه ساله پذیرای هزاران مسافر از اقصی نقاط کشور به این منطقه از کشورمان هستیم . میزان بارندگی باران در سال 150 میلیمتر و میزان بارش برف از 15 سانمتیمتر تا 1 متر میرسد . به جهت سرد سیر بودن ساختمانهای قدیمی اکثرا از موادی مانند آجر و خشت ساخته شده اند ولی در دهه های اخیر خانه ها و درب و پنجره ها را از آهن و آلومینیوم درست میکنند . بادها : خوجین به جهت تنوع آب و هوایی دو نوع باد موسمی دارد : 1 – باد باران زا که از شمال شرقی از جانب کوههای طالش می وزد . 2 – باد خشک و گرم (گرمیج) که از جنوب غربی میوزد . رود ها: رودهایی که در اطراف و یا وسط روستا جریان دارند عبارتند از: فنارود ، ازناو رود ، رود چشمه نظرگاه ، رود لشگرگاه ، قنات جمیله خونی ( که از بابا خونی سرچشمه گرفته ودر شمال روستا جریان دارد ) . سیلابها : سیل فنارود ، سیل ازناو ، سیل ارقلی که به دلیل بارندگی و ذوب شدن برفها جریان می یابند . پوشش گیاهی : این روستا بجهت تنوع آب و هوایی ، پوشش گیاهان خودروی وحشی و طبیعی را در خود می پروراند و نسبت به مناطق دیگر مستثنی است که بیشتر این گیاهان خواص درمانی دارند که گیاهان زیر را میتوان نام برد .قازآیاغی ، گل گاوزبان ، امه کومجی ، گلپر ، کهلیک اوتی ، پاریز ، ایپلیکچه ، چی من زیره سی ، یارپوز (پونه) ، شوه گیله . بعضی از گیاهان که کاشته میشود : سیب زمینی ، شبدر ، یونجه ، صیفی جات ، گندم ، جو ، تره ، شوید ، تربچه ، شاهی ، پیازچه ، اسفناج ، جعفری که اغلب مصرف داخلی دارند و در مواردی هم به فروش می روند . کوهها وچشمه ها : کوههای معروف خوجین عبارتند از : ازناو ، کوکاوان ، نصیر داغی به طرف انگان و نیز چشمه ها عبارتند از : چشمه ازناو ، فنارود ، کمره خونی ، برای اطلاع بیشتر از چشمه ازناو به بخش گردشگری این سایت مراجعه کنید . زبان رایج مردم خوجین ترکی آذربایجانی میباشد که گویش این محل با گویش مردم دیگر مناطق کمی متفاوت است . اولین مدرسه در خوجین در سال 1319 بنام میر عماد ساخته شده است و نیز دارای یک مدرسه دخترانه ابتدایی و دو باب مدرسه راهنمایی پسرانه و دخترانه و یک باب دبیرستان بنام آزادگان بصورت شبانه روزی وجود دارد. روستای خوجین همچنین دارای یک ساختمان مخابرات ، شرکت تعاونی ، جایگاه پمپ بنزین ، شورای اسلامی ، پایگاه مقاومت که از مراکز فعالیت می باشند . علاوه بر اینها دارای آب لوله کشی ، برق منطقه ای ، تلفن خانگی ثابت هستند . راههای ارتباطی روستا : راه آسفالته با شهر 2 کیلومتر ، با روستای مجره 5 کیلومتر با مرکز بخش شاهرود 36 کیلومتر ، با روستای طولاش وخانقاه 10 کیلومتر ، با امامزاده سید دانیال 3 کیلومتر ، با روستای زاویه سادات 3 کیلومتر . کوچه ها، خیابانها ، میدانها : کوچه ها شامل کوچه های ارقلی ، حاج حواد ، کوجه بابایی ، کوچه صالحی ، خیابان جاده سنتو ، میدان بازار ، چهار راه طولاش محله ها عبارتند از : محله بالا ( قسمت اعظم روستا رادر بر میگیرد ، شرق ، جنوب و جزیی از شمال ) محله پایین شامل قسمت غربی و قسمتی از شمال و محله ارقلی آثار تاریخی روستا : 1- مسجد جامع خوجین و مسجد میر عبدالله که هر دو از آثار دوران قاجاریه می باشند. 2- گرمابه حاجی داداش ، اولین گرمابه ساخته شده در خوجین که در زمان قاجاریه ساخته شده است و متاسفانه درحال تخریب کامل میباشد. 3 - خرابه های ساختمانهای قدیمی که از دوران باستان در منطقه ای بنام کوکاوان باقی است که تا بحال مورد بررسی باستان شناسی قرار نگرفته است . روستای خوجین علاوه بر دو مسجد یادشده در بالا دارای دو مسجد دیگری بنامهای مسجد صاحب الزمان و مسجد قاسمیه میباشد . و نیز چند تکیه و سه امامزاده بنامهای ، امامزاده قاسم ، امامزاده هاشم و امامزاده ابراهیم وجود دارد. مهاجرت اهالی : در این روستا مهاجرت به دو صورت انجام میگیرد 1 ـ فصلی 2 ـ دایمی 1 مهاجرت فصلی : در فصل زمستان بعضی از مردان جهت یافتن شغل مناسب به گیلان یا شهرهای دیگر صنعتی میروندودر فصل بهار بر میگردند ، و در این مدت زنان اداره امور را به عهده میگیرند قابل ذکر است که افرادی مانند دانش اموزان جهت تحصیل به شهر می روند ونیز تعداد قابل توجهی برای ادامه تحصیلات دانشگاهی به شهرهای دیگر میروند . 2 – مهاجرت دایمی : اکثرا افرادی که درآمد روستا کفاف گذران زندگی را نمی دهد برای ادامه زندگی و امرار معاش به شهر های دیگر مهاجرت میکنند یا تحصیل کرده هایی که در روستا جایی برای پیشرفت خود نمی بینند برای ارتقا علمی و تحصیلی مهاجرت می کنند و ... ، لکن این افراد برای اینکه در مواقع تعطیلی و مناسبتها برگردند خانه های قبلی خود را نمی فروشند . نام مزارع روستا : مزارع روستای خوجین عبارتند از : مزارع کف شن ، محرین ، زاویه بر ، رنجان ، لشگرگاه ، کوکه وان ، ازناو ، لرزنه ، قافیه دار ، فنارود ، وپشکمان ، خالیران ، عزیز چمنی ، چشمه ای و اندرخت بیشه نام باغات خوجین : باغ عبد الوهاب صالحی ، باغ جمشید ، باغ جانعلی و حسین ، باغ داداش انگانی ، باغ سیب ، باغ ذکریا بابایی ، باغ حاج عنایت الله ، باغ حاج قدرت الله ، باغ فردوس حاج اقا علی بابایی ، باغ تازه یدالله بابایی ، باغ کهنه حاج عنایت الله و حاج قدرت الله ، باغ حاج نصرالله ، باغ حاج عبدالله ، باغ حاج علی اکبر ، باغ حاج لطف علی ، باغ حاج عبدالله ولد جواد ، باغ وکیل باشی و رحمت ، باغ میر معصوم ولد سید اقا ، باغ حاج مهدی ، باغ سرهنگ جلیلی و باغی که در اختیار اوقاف میباشد . صنایع دستی : از قدیم الایام صنایع گلیم بافی و جاجیم بافی در خوجین مشهور بوده که بصورت دستی در کارگاهها توسط زنان ودختران در نقش ونگارهای مختلف و رنگارنگ بافته میشد ، که این ، مهارت و ارزشهای اجتماعی بافندگان را نشان میداد . که هم مصرف خودی داشت وهم در معرض فروش قرار میگرفت . محصولات کشاورزی : محصولات کشاورزی و فرآورده های دامی وطیور از قبیل جو ، گندم ، گاوداته ، ماست ، شیر ، کره ، پنیر ، پشم ، و نیز محصولات درختی مانند سیب ، گلابی ، آلبالو ، آلو و همچنین عدس ، یونجه ، شبدر که یا بصورت مستقیم فروخته میشود و یا از طریق واسطه بفروش میرسد. منابع درامد روستا: اولین منبع درامد اهالی از طریق زراعت میباشد ، کار کشت بوسیله تراکتور انجام میگیرد واز وسایل ابتدایی نیز مثل ، بیل و داس و خرمن کوب استفاده میشود . مقدار اراضی ابی ودیم 1500 هکتار میباشد که در این اراضی انواع محصولات سر درختی و زمینی کشت میشود . اراضی مزروعی به 4 طریق در تصرف کشاورزان است . 1- اراضی خریداری شده 50 % 2- از طریق ارث 25 % 3 –تقسیم اراضی 13 % 4 – خریداری شخصی 2 % 5 - ؟؟؟؟ 10 ? از دیگر منابع درآمد اهالی دامداری میباشد که ارزش زیادی برای مردم دارد طوری که یک خانوار 5 نفره با وجود داشتن 3 راس گاو و 15 راس گوسفند به راحتی می توانند از فرآورده های دامی زندگی خود را بگذرانند . سومین منبع درآمد اهالی باغداری است که باغات روستا مساحتی بین 8 هزار متر مربع تا 2 هکتار را به خود اختصاص داده اند . که منبع همه این امورات از طریق وامی است که بانک کشاورزی با بهره کم به روستاییان داده است . فرهنگ و اداب ورسوم : فرهنگ واداب و رسوم مردم مربوط به تولد ، عروسی ، اعیاد ملی ومذهبی وهمه از عقاید مذهبی مردم نشات میگیرد . تولد : در تولد نوزاد شب هفتم ، شب دهم و چله نوزاد اجرا میشود . که در شب ششم مراسم نامگذاری نوزاد انجام میگیرد ، که یکی از ریش سفیدان فامیل با ذکر اذان و اقامه با استفاده از نام ائمه نامگذاری انجام میشود . عروسی : عروسی ها معمولا از یک روز تا چهار روز ادامه می یابد که با جشن و سرور همراه است ، و بیشتر فامیل و همسایگان در عروسی شرکت میکنند و هر کدام نیز برای کمک به نوعروس وداماد هدایایی را در خور حال خود میبرند . عروسی با شب حنا بندان شروع میشود که با شرکت زنان جوان و دختران دم بخت در خانه عروس انجام میگیرد ، ابتدا به دست عروس حنا میگذارند وسپس بقیه افراد شرکت کننده در مراسم حنا را دستشان می گذارند ، سپس اقوام داماد به در خانه عروس آمده ، عروس را تا خانه داماد همراهی میکنند .روز بعد بنام روز داماد (( بیگ گونی )) میباشد که در این روز به داماد لباس نو می پوشانند و به همراه ساقدوش وسولدوش ، وهمسالان داماد به خانه رفته و بعد از رقص وپایکوبی هر کس به وسع خود خلعت وهدیه ای به داماد میدهد. روز بعد از شب زفاف که بنام (( دواخ قاپا )) گفته میشود در این روز روسری سفیدی که عروس هنگام آمدن به خانه داماد به سر دارد ، یکی از پسران خانه داماد روسری را برداشته و فرار میکند و بعد از گرفتن هدیه ای از عروس آنرا پس میدهد . روز سوم بعد از عروسی ((اوچ گئجه )) عروس و داماد به همراه فامیل داماد به خانه پدر عروس دعوت میشوند که بعد از صرف شام وشیرینی پدر خانواده عروس هدیه ای به داماد میدهند . زیارت : فردی که قصد رفتن به حج را داشته باشد یکی دو روز قبل از مشرف ، به منازل اقوام وخویشان میرود و حلالیت طلبیده و خداحافظی میکند . روز حرکت چاووش در مقابل درب زائر ایستاده و با گفتن اذان و اشعاری بهمراه زائر و مشایعت کنندگان به حج مشرف میشوند .هنگام باز گشت زایر ، گوسفند قربانی میکنند و یک شب به همه فامیل ، همسایگان و دوستان ولیمه میدهد مراسم عزاداری حسینی : مراسم عزاداریهای محرم با شرکت گسترده همه مردم بصورت نوحه خوانی ، سینه زنی ، زنجیر زنی با علم و شیپور و طبل برگزار میشود .سه روز مانده به محرم مردم مراسمی تحت عنوان (( قارقارا )) انجام میدهند به این ترتیب که درخت تناوری را می برند و با سلام و صلوات و شعارهای مذهبی به جلوی مسجد می آورند . و یکروز مانده به محرم مراسم طشت گذاری انجام میشود که هر مسجدی طشت مخصوصی دارد که در ان آب میریزند . در زیر طشت گوسفند قربانی میکنند . و از گوشت همان قربانی در مساجد احسان داده میشود .در روز هفتم وهشتم ، افرادی که از خوجین مهاجرت کرده اند دعوت شده و احسان داده میشود . شبهای محرم جوانها در جلوی مسجد جمع شده ومراسم عزاداری ( شاخسی ) برگزار میکنند . تا شب عاشورا دسته جات عزاداری در خیابانهاحرکت میکنند و به عزاداری می پردازند .و در روز سوم امام بعد از مراسم عزاداری و روضه خوانی مراسم باصطلاح ( یاخا باغلاما ) گفته میشود ، انجام میگیرد مراسم عید نوروز تا سیزده بدر : در عید نوروز وسیزده بدر به منظور تفریحات سنتی مردم در محلی بنام (شکی داغ ) جمع شده و به انجام تفریحات و بازیهای دسته جمعی می پردازند از قبیل : قییش وردی ، بورک اپاردی ، چیلینگ آغاج ، کشتی گیری ، رقص دسته جمعی جوانان ، اسکی بازی ، دوچرخه سواری .( در قسمت بازیهای محلی سایت به جزئیات برخی از این بازیها پرداخته شده است ) تاریخچه روستا : از گذشته روستا اطلاع درستی در دست نیست . ولی از زمان صفویه بناهایی وجود دارد که حاکی از زمان شاه اسماعیل صفوی دارد. در دوره نادر شاه افشار یکی از علمای بنام این روستا بنام حاج ملا صالح خوجینی جهت جلوس نادر شاه به دشت مغان دعوت شده بود ، از این عالم آثار و تالیفات زیادی باقی مانده است که برای اطلاع بیشتر میتوانید به کتاب ( مشاهیر خلخال صفحه 597 - اثر سید مسعود نقیب ) مراجعه کنید . افراد معروف دیگر بنامهای حاج محمد تقی خوجینی ومیرزا رفیع شیخ الا سلامی بودند که در مدرسه ناصری تدریس میکردند . در زمان حکومت عین الدوله بدلیل اختلاف بین خوانین ، خوجین خالی از سکنه می گردد و در قریه های اطراف اقامت میکنند که بعدا با رفع موانع مردم به خانه و کاشانه خود بر میگردند . ولی هراز گاهی بعد از اشغال اذربایجان توسط روسها ، مضایقی برای اهالی بوجود آمده است که بعد از استحکام حکومت مرکزی و با ارسال قوایی به سرپرستی ابوالحسن خان سرهنگ ، به منطقه وسرکوب معاندین ، زندگی مردم به حال عادی برمیگردد.