باغ شیخ
روستای باغ شیخ واقع در دهستان طرازناهید از توابع بخش مرکزی شهرستان ساوه و با مختصات جغرافیایی 50 درجه و 27 دقیقه طول شرقی و 34 درجه و 59 دقیقه عرض شمالی در 8 کیلومتری شهرستان ساوه و 160 کیلومتری شهر اراک مرکز استان مرکزی قرار دارد. روستای باغ شیخ در حاشیه کویر قرار دارد و یکی از روستاهای هدف گردشگری استان مرکزی است. در زمانهای گذشته از جنوب روستا که کشتزارها در آنجا واقع شده رودخانهای عبور میکرده که گویا یکی از دلایل شکل گیری روستا عبور همین رودخانه بوده است. نام سابق این روستا "موسی آباد" بوده است اما به گفته اهالی این روستا از اواخر دوره زندیه و اوایل حکومت قاجار در حدود 300 سال قبل بزرگ روستا که شیخ احمد نام داشت یک باغ بزرگ و زیبا که از داخل آن رودخانه ای پر آب عبور می کرد، بنا کرده بود و شیخ احمد همواره پذیرای مردم ساوه و اهالی روستا در باغ خود بود تا جایی که به جای بکار بردن نام روستای موسی آباد از آن به نام باغ شیخ احمد یاد می کردند و کم کم "موسی آباد" جای خود را به "باغ شیخ" داد. کوچههای این روستا بسیار باریک و با دیوارهای نسبتا بلند در مسیر یک خط شکسته امتداد دارند، کوچههای بسیار باریک و زیبا که گاه فقط برای عبور یک نفر کافی است. پیچ در پیچ بودن کوچه ها از نظر زیست اقلیمی یک مزیت در مناطق گرم و خشک محسوب میشود. زیرا از قرار گرفتن در مسیر مستقیم بادهای کویری که میتوانند به سرعت جریان داشته باشند و موجب اختلال در زندگی روزمره میشوند، جلوگیری می کنند . مردم روستای باغ شیخ به زبان فارسی صحبت میکنند و مسلمان و پیرو مذهب شیعه هستند. روستای باغ شیخ براساس آخرین سرشماری جمعیتی بالغ بر 1250 نفر را در خود جای داده است. در گذشته شغل اصلی مردم این روستا کشاورزی و دامپروری بود و محصولاتی نظیر انار، جو و گندم و فرآوردههای لبنی در این روستا تولید میشد، اما در حال حاضر به دلیل محدودیت منابع آبی شغل اکثر مردم این روستا اشتغال در کارخانجات و مشاغل آزاد است. این روستا در مسیر چندین روستای پائین دستی قرار دارد و جاده دسترسی به روستا تا روستای احمد آباد که در یک کیلومتری باغ شیخ قرار دارد، دوبانده و بخشی از آن نیز به صورت بلوار درآمده است و در تلاش هستیم تا بتوانیم مسیر یک کیلومتر باقی مانده تا این روستا را نیز دوبانده کنیم تا به دلیل حجم بالای تردد از این محور، وسایط نقلیه از یک راه ایمن تردد کنند. از جاذبههای تاریخی روستای باغ شیخ میتوان به کاروانسرای عبدالغفار خان که متعلق به دوره زندیه است اشاره کرد. آب انبار باغ شیخ داخل روستا که در دوره زندیه ساخته شده و تکیه باغ شیخ که مربوط به دوره قاجاریه است و نیز حمام تاریخی از دیگر جاذبه های این روستاست. کاروانسرای عبدالغفارخان باغ شیخ با مساحتی در حدود 4800 متر مربع از آثار معماری دوره قاجار بوده و به لحاظ معماری در زمره کاروانسراهای چهار ایوانی اقلیم گرم و خشک ایران و جزو کاروانسراهای بزرگ کشور محسوب میشود که به همت "عبدالغفارخان خلج" در اواخر دوره زندیه و اوایل دوره قاجار بنا شده است. ویژگیهای خاصی که این کاروانسرا دارد این بنای تاریخی را از سایر کاروانسراها متمایز کرده است و همواره مورد استقبال گردشگران و مسافران نوروزی است. بافت روستای باغ شیخ به گونهای است که به دلیل جذابیت بناهای تاریخی و معابر آن برخی از مستندها و قسمتهایی از فیلمهای سینمایی و سریالها نظیر مجموعه تلویزیونی کلاه پهلوی در این روستا ساخته و پخش شده است. شهرستان 10 هزار ساله ساوه با دارا بودن 400 اثر تاریخی ملی ثبت شده از پتانسیلهای لازم برای توسعه و رونق صنعت گردشگری برخوردار است.